زمان مطالعه : ۶ دقیقه

[ratemypost-result]

سازدهنی باس (به انگلیسی: Bass Harmonica) که به آن bass harp هم گفته می‌شود، نوع دیگری از سازدهنی‌های آنسامبل است که در گروه نوازی و یا ارکستر به کار می‌روند. وقتی کلمه سازدهنی را می شنویم، بلافاصله به یاد سازدهنی دیاتونیک کلاسیک می‌افتیم که دارای ده سوراخ است و می‌توانید با آن قطعات بلوز و یا تقلید صدای قطار را اجرا کنید. این نوع سازدهنی تقریباً همیشه برای قطعات انفرادی (به انگلیسی: solo) مورد استفاده قرار می‌گیرد و به ندرت در گروه نوازی صدای آن را می‌شنویم.

اما برای نواختن در پارت ریتمیک یک گروه موسیقی و بخصوص یک گروه سازدهنی چه راه حلی وجود دارد؟ اینجا همان جایی است که سازدهنی باس به کار می‌آید.

سازدهنی باس عضوی از خانواده سازهای گروه نوازی یا آنسامبل (به انگلیسی: Ensemble) است. این خانواده مجموعه‌ای از سازهای مختلف هستند که توسط نوازندگان گروه و برای ایجاد یک قطعه موسیقی کامل نواخته می‌شود. به عنوان مثال، یک گروه کلاسیک می‌تواند تا ده‌ها ساز مختلف را در اختیار داشته باشد.

مساله اساسی این است که در یک گروه، سازهای مختلف محدوده‌های صدایی و فرکانس‌های متفاوتی را ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، یک کنترباس نت‌های بم را می‌نوازد، در حالی که یک ویولن می‌تواند ملودی‌ها و نت‌های زیر را اجرا کند.

سازهای باس، مانند سازدهنی باس، عمدتا پارت ریتمیک گروه را پشتیبانی می‌کنند. این سازها پیش رفتن موسیقی را با سرعت مشخص و همچنین با تاکید بر آکسان‌ها تسهیل می‌کنند. در پارت ریتمیک، سازهای کوبه‌ای و بیس را مورد استفاده قرار می‌دهیم. در یک گروه موسیقی متشکل از طبل، باس، پیانو و ساکسیفون، پارت ریتمیک از درام و باس تشکیل می‌شود. پیانو می‌تواند هم در بخش ریتمیک و هم به عنوان ساز سولو مورد استفاده قرار گیرد.

علاوه بر سازدهنی باس، سازدهنی آکورد هم یک ساز آنسامبل است که پیش از این در مقاله دیگری در وبسایت خانه سازدهنی در مورد آن توضیح دادیم.

همچنین ممکن است در یک ارکستر سازدهنی، سازدهنی آلتو، سوپرانو، باریتون و کنترباس را ببینیم. سازدهنی کنترباس دارای ساختاری پیچیده‌تر و همچنین دارای اندازه و وزن بیشتری است.

گستره صدایی سازدهنی باس به معنای نت هایی است که می‌توانیم به وسیله آن بنوازیم. معمولا سازدهنی باس در دو اندازه در دسترس است که اندازه کوچکتر آن گستره صوتی ۲ اکتاو را ارائه می‌دهد؛ مانند یک سازدهنی Hohner Bass 58 که نت های E2 تا E4 را می‌نوازد. در مقابل، سازدهنی باس با ابعاد بزرگتر محدوده ۲.۵ اکتاو را تولید می‌کند که شامل نت های E2 تا C5 است.

در سازدهنی باس دو ردیف نت وجود دارد. نت‌های ردیف پایین، همان نت های گام دو ماژور هستند. البته ترتیب قرارگیری آنها به این صورت است که از نت می (E2) شروع می‌شوند. نت‌های ردیف بالا گام دو دیز ماژور (C# Scale) را تشکیل می‌دهند. این نت‌ها هم از نت فا شروع می‌شوند. بنابراین سازدهنی باس می‌تواند تمام نت های کروماتیک را بنوازد.

در ردیف پایین ساز به ترتیب نت های می، فا، سل، لا، سی و سپس نت دو قرار دارند (E-F-G-A-B-C-D). این نت‌ها همان کلیدهای سفید پیانو هستند که به ترتیب پشت سر هم در ردیف پایین ساز قرار گرفته‌اند.

در ردیف بالا نت های فا، فا دیز، سل دیز، لا دیز، سی، دو دیز و ر دیز را داریم. این توالی در اکتاوهای بالاتر برای بقیه سوراخ‌ها تکرار می‌شود.

سازدهنی باس از دو ردیف تشکیل شده که توسط لولا به هم وصل شده‌اند. از این نظر ساختار سازدهنی باس شبیه به سازدهنی آکورد است. به همین دلیل است که معمولا به آن double bass harmonica هم گفته می‌شود.

لازم است این نکته را هم به یاد داشته باشیم که تمام سوراخ‌های سازدهنی باس تنها با فوت صدا تولید می‌کنند و در این ساز عملکرد مکش وجود ندارد.

در این ساز هر سوراخ به دو تیغه ارتعاش کننده متصل است که یک نت را تولید می‌کنند اما با یک اکتاو فاصله. این امر باعث می‌شود که سازدهنی صدایی گیرا و عمیق داشته باشد.

شاید تصور کنید که نواختن سازدهنی باس نیاز به دمیدن هوای زیادی در سوراخ‌ها دارد. اما این باور درست نیست. بلکه نکته مهم در نوازندگی سازدهنی باس این است که این ساز بیشتر از سایر انواع سازدهنی نیاز به تمرین تنفسی و توانایی در کنترل تنفس دارد و نواختن آن بدون تسلط بر تنفس دیافراگمی امکان پذیر نیست.

[ratemypost]