هر کس که داشتن سازدهنی را در کودکی و یا نوجوانی تجربه کرده باشد، حتما این سوال را از خود پرسیده است که چگونه سازدهنی بزنیم ؟ بدون شک آموزش سازدهنی نیاز به گذراندن دوره‌های مقدماتی و پیشرفته دارد و با مطالعه این مطلب نمی‌توان آن را به طور کامل یاد گرفت. اما هدف از ارائه این نوشته این است که یاد بگیریم نواختن اصولی سازدهنی به چه روشی انجام میشود و چطور باید ساز را در دست بگیریم و در آن فوت و مکش انجام دهیم. این اولین مرحله در آموزش اصولی سازدهنی است.
با این مطلب همراه باشید تا با هم یاد بگیریم چگونه سازدهنی بزنیم .
با این که در اینجا در مورد سازدهنی کروماتیک صحبت می‌کنیم، اما این مطالب با سازدهنی دیاتونیک و حتی سازدهنی ترمولو هم قابل اجرا هستند. به دلیل وجود اسلاید در سازدهنی کروماتیک، این نوشته را در مورد این نوع سازدهنی تهیه کرده‌ایم. در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر میتوانید به نوشته انواع سازدهنی مراجعه کنید.
اجرای اولین نت‌ها با سازدهنی
به یاد داشته باشید که هر ۴ سوراخ در سازدهنی کروماتیک یک اکتاو کامل است. سازدهنی کروماتیک می‌تواند الفبای موسیقی که با نت دو یا C شروع میشود را اجرا می‌کند. تعداد اکتاوهای سازدهنی بستگی به تعداد سوراخهای آن دارد. قبلا در مورد محل قرارگیری نت بر روی سازدهنی کروماتیک صحبت کردیم.
یک اکتاو کامل روی سازدهنی کروماتیک شامل نتهای مقابل است:
دو – دو دیِز – ر – ر دیِز – می – فا – فا دیِز – سل – سل دیِز – لا – لا دیِز – سی – دو
بر اساس نیازتان میتوانید از سازدهنی کروماتیک ۱۲ یا ۱۶ سوراخ استفاده کنید. یک ساز ۱۲ سوراخ، ۳ اکتاو و یک ساز ۱۶ سوراخ ۴ اکتاو را پوشش می‌دهند.
از آنجایی که سازدهنی ۱۶ سوراخ گرانتر است، اگر به دنبال سازدهنی ارزان قیمت و یا مقرون به صرفه هستید، بهتر است به سازدهنی کروماتیک ۱۲ سوراخ فکر کنید.
نگه داشتن درست سازدهنی
اگر می‌خواهیم به روش اصولی یاد بگیریم که چگونه سازدهنی بزنیم اولین کار یادگیری روش صحیح در دست گرفتن سازدهنی است. سازدهنی را به نحوی در دست بگیرید که سوراخهای آن رو به شما باشند و اسلاید در سمت راست قرار بگیرد. این جهت نگه داشتن استادندارد برای سازدهنی کروماتیک است. در این حالت، نت‌ها از سمت چپ به راست، بالا می‌روند. دست راست خود را بدون تنش نگه دارید تا بتوانید با اسلاید به راحتی کار کنید.
اگر چپ دست هستید یا با این جهت موقعیت استاندارد ساز راحت نیستید، سازدهنی را بچرخانید تا اسلاید آن در سمت چپ قرار گیرد. در این حالت، نت های سازدهنی کروماتیک از راست به چپ بالا می‌روند.
با ما همراه باشید تا انواع محصولات سازدهنی شرکت سوزوکی را بررسی کرده و شما را با ویژگی‌ها و جزئیات مهم هر محصول بیشتر آشنا کنیم. اگر شما هم قصد خرید سازدهنی دارید، بدون تردید این نوشته می‌تواند به عنوان راهنمای انتخاب و خرید سازدهنی سوزوکی Suzuki به شما کمک کند. در همین زمینه میتوانید راهنمای انتخاب و خرید سازدهنی هوهنر را هم مطالعه کنید.
فوت کردن در سازدهنی
برای نواختن نت C (دو) در اولین سوراخ سمت چپ سازدهنی فوت کنید. دمیدن هوا در هرکدام از سوراخهای سازدهنی یک نت استاندارد تولید می‌کند. همان طور که گفتیم از اولین سوراخ در سمت چپ شروع کنید. به آرامی در این سوراخ فوت کنید تا صدای نت تولید شود. سپس یکی یکی به سمت راست حرکت کنید و نتهای بالاتر را امتحان کنید.
در صورتی که بخواهیم اصلی ترین پاسخ در مورد این که چگونه سازدهنی بزنیم را ارائه دهیم، همین نحوه فوت کردن در ساز و نواختن تک تک نت‌ها مهمترین قدم است.
مکش کردن در سازدهنی
برای تولید نت D یا رِ در همان سوراخ اول مکش انجام دهید. بعنی هوا را به داخل دهان خود بکشید. مکش هوا در هر سوراخ یک نت بالاتر (زیرتر) نسبت به حالت فوت را ایجاد می‌کند. اما به یاد داشته باشید که این روند در بخشی از سازدهنی دیاتونیک برقرار نیست و این امر هم به دلیل تولید گام‌های مربوط به سبک بلوز است.
کار کردن با اسلاید سازدهنی:
برای این که یاد بگیریم چگونه سازدهنی بزنیم باید کار کردن با اسلاید را هم یاد بگیریم. اسلاید قطعهای است که فقط در سازدهنی کروماتیک وجود دارد. بنابراین، اگر با سایر انواع سازدهنی کار می‌کنید، نیازی به تمرین این بخش نخواهید داشت. چه در حالت فوت و چه در حالت مکش، اسلاید سازدهنی نتِ تولید شده را نیم پرده بالاتر میبرد. اگر فرض کنیم که سوراخهای سازدهنی به ترتیب مانند دکمههای سفید پیانو هستند، با فشار دادن اسلاید میتوانید نتهای سیاه را تولید کنید.
به عنوان مثال، گفتیم اگر در اولین سوراخ فوت کنید، یک نت C تولید میشود. اگر اسلاید را فشار دهید و فوت کنید، یک نت C# یا دو دیِز تولید میشود که از نت C نیم پردا بالاتر است. بنابراین با فوت و مکش در اولین سوراخ سازدهنی کروماتیک میتوانید ۴ نت را تولید کنید:
- فوت => نت C (دو)
- فوت + اسلاید => نت C# (دو دیِز)
- مکش => نت D (رِ)
- مکش + اسلاد => نت D# (رِ دیِز)
نواختن در تمام سوراخ‌ها
به شما تبریک می‌گویم. حالا که می‌توانیم تمام نتهای یک سوراخ را بنوازیم، در واقع یاد گرفته‌ایم که چگونه سازدهنی بزنیم و در ادامه باید تلاش کنیم تا از این نت‌ها صدای موسیقایی تولید کنیم. تمام کارهایی که روی سوراخ شماره ۱ سازدهنی انجام دادیم را برای سایر سوراخ‌ها هم انجام دهید تا حس آنها را تجربه کنید. خواهید دید که برخی از سوراخ‌ها به راحتی و برخی دیگر به سختی صدا تولید می‌کنند. همچنین شدت صدای تولید شده در هر سوراخ در حالت فوت و مکش متفاوت است.
برای این که بدانید در هر سوراخ چه نتی را تولید می‌کنید، میتوانید به نوشته‌های قبلی خانه سازدهنی مراجعه کنید و محل قرارگیری نت‌ها روی سازدهنی را یاد بگیرید:
در ادامه سعی کنید بدون جدا کردن دهان خود از سازدهنی، روی مکش ممتد و حرکت از یک سوراخ به سوراخ بعدی کار کنید. همین کار را برای حالت فوت هم انجام دهید.
جمع بندی
این نوشته به این سوال پاسخ می‌دهد: چگونه سازدهنی بزنیم . مطمئنا برای آموزش کامل نواختن این ساز جادویی و خوش صدا باید در دوره‌های پیشرفته و مقدماتی آموزش سازدهنی شرکت کنیم. اما برای این که بدانیم اصول اولیه نواختن سازدهنی چیست و چطور باید از آن استفاده کنیم، مطالعه این نوشته مفید خواهد بود.
